Jezik, književnost i kultura
Komparativna književnost
STUDIJSKI PROGRAM: Jezik, književnost i kultura – JKK
Modul: KOMPARATIVNA KNJIŽEVNOST SA TEORIJOM KNJIŽEVNOSTI
Naziv diplome: DIPLOMIRANI FILOLOG (KOMPARATISTA)
Ispit se sastoji od dva dela: pismenog rada na zadanu komparativnu temu iz književnosti (30 bodova) i usmenog dela ispita (30 bodova).
Uspeh iz pismenog dela ispita boduje se sa:
nedovoljan 0 bodova
dovoljan 8 bodova
dobar 15 bodova
vrlo dobar 23 boda
odličan 30 bodova
Uspeh iz usmenog dela ispita boduje se:
nedovoljan 0 bodova
dovoljan 8 bodova
dobar 15 bodova
vrlo dobar 23 boda
odličan 30 bodova
Usmeni deo ispita obuhvata sledeće sadržaje:
Narodna književnost. Sunce se devojkom ženi; Banović Strahinja; Kosovka devojka; Hasanaginica; Početak bune protiv dahija; Nemušti jezik.
Književnost starog veka . Ep o Gilgamešu (odlomci); Homer: Ilijada (odlomci); Biblija (odlomci); Biblija: iz Starog zaveta - Legende o potopu, Knjiga propovjednikova. Iz Novog zaveta - Beseda na Gori i Stradanje i vaskrsenje Hristovo (iz Jevanđelja po Mateji). Sofokle: Antigona.
Srednjovekovna književnost . Sava Nemanjić: Žitije svetog Simeuna (odlomak); Jefimija: Pohvala knezu Lazaru; Stefan Lazarević: Slovo ljubve.
Humanizam i renesansa . Dante: Božanstvena komedija (odlomak iz Pakla); Petrarka: Kanconijer; Bokačo: Dekameron (jedna novela); Servantes: Don Kihot (odlomak); Šekspir: Romeo i Julija, Hamlet; Marin Držić: Dundo Maroje.
Barok, klasicizam, prosvetiteljstvo . Ivan Gundulić: Osman (odlomak); Molijer: Tvrdica; Jovan Sterija Popović: Tvrdica ili Pokondirena tikva; Dositej Obradović: Život i priključenija (odlomak).
Romantizam . Džordž Gordon Bajron: Putovanje Čajlda Harolda; Aleksandar Sergejevič Puškin: Evgenije Onjegin; Edgar Alan Po: Anabel Li. Vuk Stefanović Karadžić: Žitije hajduk-Veljka Petrovića; Branko Radičević: Kad mlidijah umreti; Đura Jakšić: Ponoć; J.J. Zmaj: Svetli grobovi. Laza Kostić: Među javom i međ snom; Santa Maria della Salute ; Petar Petrović Njegoš: Gorski vijenac. Realizam . Onore de Balzak: Čiča Gorio; N.V. Gogolj: Revizor; L.N.Tolstoj: Ana Karenjina ili Rat i mir; F. M. Dostojevski: Zločin i kazna ili Braća Karamazovi; L. Lazarević: Vetar ili Prvi put s ocem na jutrenje. R. Domanović: Danga; B. Nušić: Narodni poslanik ili komedija po izboru.
Moderna . Šarl Bodler: Albatros, Veze; Artur Rembo: Ofelija, Samoglasnici. F. Kafka: Proces; A. P. Čehov: Ujka Vanja; Vojislav Ilić: Tibulo, U poznu jesen; A. Šantić: Veče na školju; J. Dučić: Jablanovi; M. Rakić: Iskrena pesma, Jasika; V.P. Dis: Možda spava; S. Pandurović: Svetkovina; M. Bojić: Plava grobnica. Stanković: Nečista krv.
Književnost između dva rata. F.G. Lorka: Romansa mesečarka; M. Crnjanski: Sumatra, Seobe; I. Andrić: Most na Žepi; Rastko Petrović: Ljudi govore.
Posleratna književnost A Kami: Stranac; B. Breht: Majka Hrabrost i njena deca; Hemingvej: Starac i more ; V. Fokner: Buka i bes; M. Bulgakov, Majstor i Margarita; S. Beket: Čekajući Godoa; H.L. Borhes: Čekanje; I. Andrić: Na Drini ćuprija; M. Selimović: Derviš i smrt; V. Popa: Kora; B. Miljković: Vatra i ništa; M. Pavić: Hazarski rečnik.
TEORIJA KNJIŽEVNOSTI
Tokom ispita se kroz odgovore na pitanja o navedenim delima proverava i poznavanje književno teorijskih pojmova.
Umetnost - pojam, vrste, osobenosti, odnosi među umetnostima. Književnost - pojam, podele osobenosti. Književni rodovi i vrste. Pisac - delo - primalac. Nauka o književnosti (književna kritika, teorija književnosti, istorija književnosti).
Lirika - pojam. Struktura lirske pesme, tema, motiv, kompozicija, ritmička organizacija, jezik i stil. Lirske vrste u usmenoj i pisanoj književnosti - osnovne odlike (mitološke, obredne, običajne, porodične, posleničke, ljubavne; elegija, ditiramb, sonet, sonetni venac). Analiza lirske pesme.
Pesnički jezik . Osnovne odlike pesničkog jezika. Epitet, personifikacija, poređenje, kontrast, antiteza, slovenska antiteza, metafora, hiperbola, gradacija. Simbol i alegorija. Vrste stiha (trohej i jamb) i rime.
Epika . Pojam epike. Struktura epskog dela: tema, kompozicija, lik, jezik i stil. Epska poezija i proza u usmenoj i pisanoj književnosti - osnovne odlike (epska pesma, ep, mit, legenda, bajka, basna, pripovetka, roman). Analiza epskog dela.
Epsko- lirska poezija . Pojam. Osnovne odlike. Balada, romansa, poema. Analiza lirsko-epske pesme.
Drama. Pojam drame. Drama i pozorište. Struktura dramskog dela: dramska lica, didaskalije, monolog, dijalog. Kompozicija dramskog dela: dramska radnja, jedinstvo dramske radnje, dramski sukobi, dramska napetost. Faze razvoja dramske radnje: ekspozicija, zaplet, kulminacija, peripetija, rasplet. Čin, slika, prizor (scena) i dramska situacija. Dramske (scenske) vrste (tragedija, komedija, drama u užem smislu). Analiza dramskog (scenskog) dela. Scenski jezik: vizuelni i akustični scenski znakovi; publika, glumac, reditelj, lektor, scenograf, kostimograf.
Biografija, autobiografija, putopis .
Književna kritika, studija, esej .
Osnovne informacije o savremenim metodološkim pristupima književnosti (pozitivizam, ruski formalizam, fenomenološki pristup, nova kritika u Engleskoj i Americi, učenje o interpretaciji, psihoanalitička i arhetipska škola). Komparativno izučavanje književnosti.
Literatura
• Dragiša Živković, Teorija književnosti (sva izdanja).
• Milivoj Solar, Suvremena svjetska književnost. Zagreb, školska knjiga, 1982.
• Dragiša Živković i Dragoljub Nedeljković, Proučavanje književnog dela , Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd (sva izdanja).
• Rene Velek i Ostin Voren, Teorija književnosti, Nolit, Beograd, (sva izdanja ).
• Ljiljana Nikolić i Bosiljka Milić, Čitanka sa književno-teorijskim pojmovima za I, II, III i IV razred srednje škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd i Zavod za udžbenike, Novi Sad.
• Jovan Deretić, Kratka istorija srpske književnosti, BIGZ, Beograd
• Jovan Deretić i Marija Mitrović, Istorija jugoslovenske književnosti, za I i II razred srednje škole.