O odseku

O odseku
Odsek za istoriju je jedna od katedri osnivača Filozofskog fakulteta. Prvi nastavnici su izabrani 1954. godine: Mita Kostić (Nacionalna istorija novog veka), Đorđe Sp. Radojičić (Nacionalnu istoriju srednjeg veka), Petar I. Popović (Opšta istorija novog veka) i Milutin Garašanin (Arheologija). Institut za izučavanje istorije Vojvodine se 1975. godine integrisao sa Katedrom za istoriju.

Već prve generacije studenata istorije iznedrile su profesore koje su obeležili ne samo razvoj Odseka, već i srpske istoriografije: akademika Čedomira Popova (predsednik Matice srpske, dekan Fakulteta) i akademika Slavka Gavrilovića. U tom smislu potrebno je istaći i veliku naučnu delatnost akademika Bogdana Bruknera i akademika Bogumila Hrabaka.

Imajući u vidu nove tendencije i potrebe u nastavno-naučnom radu, na Odseku je u periodu 2007–2016, uz znatnu angažovanost nastavnog osoblja, uobličen novi nastavni plan i program koji je u potpunosti u skladu sa najsavremenijim normama evropskih univerziteta.

Studije i studenti
Odsek za istoriju svojim studentima pruža široko znanje sa kojim mogu naći svoje mesto u velikom dijapazonu kulturnih, naučnih, prosvetnih i državnih institucija i ustanova. Odsek tesno sarađuje sa obrazovnim, naučnim i kulturnim ustanovama u zemlji i inostranstvu a istoričari su uvek imali značajno mesto i u Matici srpskoj, muzejima, arhivima i drugde. Shodno tome je oblikovan i studijski program u kome studenti istorije imaju značajnu slobodu da sami kreiraju svoj profil i kompetencije.

Prvi stepen studija jesu Osnovne akademske studije istorije, koje traju četiri godine. U prve tri godine studenti istorije se upoznaju sa istorijom od prvih civilizacija do savremenog doba, uz značajan osvrt na arheologiju, pomoćne istorijske nauke, ali i metodologiju istorijske nauke. Na četvrtoj godini uvedeni su moduli gde studenti mogu da biraju između modula antičke istorije, medijevistike, moderne i savremene istorije, kao i kulturno-istorijskog nasleđa i inicijalne obuke za nastavu istorije, sledeći svoja interesovanja.

Nakon ovih studija gde stiču zvanje diplomirani istoričar, studenti mogu da upišu jednogodišnje master studije nakon kojih su osposobljeni da rade niz poslova u struci (prosveta, kultura, itd), stičući zvanje master istoričara.

Na trogodišnjim doktorskim studijama, kao doktorandi, odnosno doktori istorijskih nauka, studenti učestvuju u naučnom životu i akademskoj zajednici usavršavajući se uz budnu pažnju svojih mentora, čime postaju ugledni naučnici-istoričari.

Naučno-istraživački rad
Od svog nastanka Odsek za istoriju je realizovao više desetina naučnih projekata podržanih od strane kako nadležnih republičkih i pokrajinskih organa, tako i brojnih uglednih međunarodnih institucija.

Članovi Odseka su u objavili nekoliko stotina monografija i zbornika u izdanjima Odseka, SANU, Matice srpske, Zavoda za udžbenike, Službenog glasnika, CLIOHRES, Peter Lang, Cambridge Scholars Publishing, De Gruyter, kao i u najprestižnijim domaćim i međunarodnim časopisima.

Časopis Istraživanja (Journal of historical researches) je jedan od najizrazitjih vidova naučnog rada članova Odseka za istoriju. Uživa znatan ugled u zemlji i inostranstvu o čemu svedoči i to što je svrstan u najvišu kategoriju domaćih časopisa. Do 2019. godine izašlo je ukupno 30 brojeva.

Centar za istorijska istraživanja je, kao organizaciona jedinica Odseka, u prethodnim godinama organizovao više međunarodnih naučnih skupova, i započeo uspešnu izdavačku delatnost na srpskom i engleskom jeziku.

Međunarodna saradnja
Naši studenti su svoju akademski karijeru nastavljali i nastavljaju na brojnim uglednim univerzitetima u svetu, poput onih u Italiji, Francuskoj, Nemačkoj, Austriji, Rusiji, Mađarskoj, Egiptu itd. Do 2019. godine više od deset studenata je svoje studije nastavilo na Univerzitetu u Pizi u okviru programa Erazmus plus. Pored Pize, saradnja je vrlo bliska sa univerzitetom u Beču, Gracu, Regensburgu, Bambergu i drugde gde naši studenti nastavljaju svoj uspešan naučni rad.

Nastavno osoblje Odseka za istoriju je vrlo aktivno u međunarodnoj razmeni i saradnji sa kolegama iz celog sveta još od samih početaka rada odseka. Posebno u najnovije vreme treba istaći projekat Erazmus plus preko kojeg je do 2019. godine petoro nastavnika Odseka za istoriju boravilo u Pizi i Temišvaru, a naši nastavnici i saradnici su višestruki stipendisti i učesnici na projektima CEEPUS, zatim projektima austrijske, mađarske, američke, slovačke i češke akademije nauka i vlada, kao i Humbolt fondacije.

Biblioteka
Seminarska biblioteka Odseka za istoriju jedna je od najznačajnijih biblioteka za sve studente, ali i naučnike koji se bave istorijskom naukom. Osnovni fond biblioteke sadrži 25.700 knjiga i preko 8.200 svezaka serijskih publikacija. Pored vrlo reprezentativnog bibliotečkog fonda, ponosi si se legatima akademika Bogumila Hrabaka (1.411 publikacija) i Dragana Uroša Rakića (1.134 publikacije), ali i knjigama na turskom jeziku (313 knjiga), koje su donacija Junus Emre instituta. Formiran je i fond knjiga na grčkom jeziku. Biblioteka je bogatija i zbog značajne donacije Američkog kutka knjiga na engleskom jeziku vezanim za istoriju SAD. Mnoga od izdanja u navedenim kolekcijama predstavljaju istinske bibliotečke raritetete u evropskim i svetskim okvirima.